Gayrimenkul alışverişlerinde yaşanan kapora dolandırıcılığı, emlak fiyatlarındaki artışla birlikte daha çok görülür oldu. İnternette kısa bir arama ile sahte ilanların mağduru olmuş yüzlerce kişiye rastlamak mümkün. Bu dolandırıcılığın farklı şekilleri olsa da örüntü bir noktada tekrar ediyor: Ev muadillerine göre daha ucuza kiralanıyor, güzel ve bakımlı görünüyor, çok talep olması bahane ediliyor, güven veren bir ses tonu kullanılıyor, özellikle sahibi tarafından ilana konmuş gösteriliyor ve kapora yatırıldıktan sonra telefon asla açılmıyor.
Bu dolandırıcılığın emsallerine başka ülkelerde de rastlamak mümkün. Yakın zamanda mağdur olmuş birinin anlattığına göre, ev ararken yaşanan telaş hedef olmayı kolaylaştırıyor.
Örneklerine başka ülkelerde de rastlanıyor
Bu tip dolandırıcılık örneklerine diğer ülkelerde de rastlanıyor ve yaşananlar pek de farklı değil.
Örneğin, ev sahipleri ve kiracılar için araçlar sağlayan Şikago’lu şirket Avail yayımladığı bir yazıda bu tip dolandırıcılıklardan kaçınmak için yedi maddelik bir liste sunuyor. Listede, dolandırıcıların bizzat tanışmak istemeyip evi video araması vb. yollarla gezdirmeleri, eksik kira sözleşmesi imzalatmak istemeleri gibi maddeler yer alıyor.
Bu dolandırıcılık nasıl gerçekleşiyor?
Yakın zamanda dolandırıcılığın mağduru olmuş ve evlenme hazırlığındaki çiftin başına gelenler yöntemin nasıl işlediğini özetliyor.
İstanbul dışında yaşayan evlilik arifesindeki çift, emlak sitelerinin birinde İstanbul’un merkezi bir semtinde bulunan ve oldukça uygun görünen bir ev ilanına rastlamış. Çevresindeki evlere göre yaklaşık bin lira daha ucuza ve sözde sahibinin kiraladığı ev için verilen numarayla iletişime geçmişler.
Dolandırıcının cevabıysa diğer örneklerle benzer: Evi görmek isteyen çok kişi var, kapora gönderebilirseniz… Ayrıca telefonda kendisinin de evlenirken zorluklar yaşadığını söyleyip ‘düğün hediyesi olarak’ kirada 500 lira indirim bile yapmış.
Evi istendiği zaman gösterebileceğini söyleyen sözde ev sahibi, bir kira tutarında kapora istese de çift sadece bin lira göndermeye ikna olmuş. Kapora gönderildikten sonra ilan siteden kaldırılmış ve verilen numaraya bir daha ulaşılamamış. Emlak sitesiyse herhangi bir yaptırım uygulayamayacaklarını, telefon numarasının kara listeye alındığını belirtmiş.
Emlakçılarla konuşan çift, buna ‘kapora dolandırıcılığı’ dendiğini öğrenmiş. Aktardıklarına göre emlakçılar bunun çok sık yaşanmaya başladığını söylüyor.
Bu tuzağı neden fark etmemiş olabileceklerini sorduğumuzdaysa, “Bizim bu tuzağa düşmemizin birinci sebebi acele etmemiz. İkincisi gerçekten ev olmadığı için biz bu evi tutabilecek miyiz, düğüne kadar bir ev bulabilecek miyiz, bulamayacak mıyız endişesi. Böyle bir telaş içinde olduğumuz için de bu durumların farkına varamadık ve kabul ettik ve kaparo gönderdik” diyorlar.
Dolandırılan çift yasal yollara başvurmamış. “Bin lirayı geri almak için o kadar çok uğraşacaktık ki mecalimiz yok” diyorlar. Pek çok mağdur ‘uğraşmama’ yolunu tercih ediyor. Bu tavır dolandırıcıların tezgahlarını sürdürmelerinin nedenlerinden biri.
Bireysel ilanlar vermek oldukça kolay
Nisan 2021’den itibaren emlakçılık yapabilmek, sitelerde ilan verebilmek için emlakçıların yetki belgesi sahibi olması gerekiyor. Fakat bireysel ilanlar bu yaptırıma tabi değil. Yani herhangi biri birkaç fotoğraf ve bir telefon numarasıyla ilan açabiliyor. Bir ilanı deşifre olan dolandırıcı başka ilanlar, isimler ve telefon numaralarıyla dolandırıcılığa devam edebiliyor.
Uzmanlar yetki belgesinin sorgulanmasını, kapora verilecekse bile ödemenin banka yoluyla yapılmasını, dolandırıcılık durumunda mutlaka savcılığa suç duyurusunda bulunulmasını öneriyor.
Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Levent Küçük de Anadolu Ajansı’na verdiği röportajda, “Ev kiralamak isteyenler internet sitesi üzerinden, evi, ev sahibini görmeden uzaktan para göndermesinler, doğruluğundan emin olsunlar” diyor.