İstanbul’da yaşayan 30 yaşındaki güzellik uzmanı B.K. ile 33 yaşındaki galerici M.A. geçtiğimiz ay 3 yıllık birlikteliklerini evlilikle taçlandırdı. B.K. isimli kadın eşiyle hayatını birleştirdikten sonra evlenmeden önceki soy ismi kullanmaya devam etti. Kanunen ek olarak eşin soyadını da aldı ve ismi B.K.A. oldu. Ancak genç kadın yalnızca evlenmeden önceki soy ismini kullanmak istedi. Bunun için önce nüfus idaresine başvurup red cevabı alsa da vazgeçmedi, mahkemenin yolunu tuttu.
“ERKEK EVLENİNCE SOYADINI KULLANIYOR, KADIN YAPAMIYOR”
İstanbul Anadolu Aile Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu’nun ‘Kadın evlenmekle kocasının soyadını alır. Acak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı başvuruyla kocasının soyadı önüne önceki soyadını da kullanabilir’ hükmü olduğunu hatırlattı ancak genç kadının “sadece kendi soyadımı kulllanmak istiyorum” başvurusuna emsal nitelikte tespitlerle karar verdi.
Mahkeme kararında, “Uyuşmazlık, erkeklerin evlenme sonrasında kendi soyadlarını kullanma hakları mevcutken, evli kadınların evlilikten önceki soyadlarını tek başlarına kullanma imkanlarının bulunmaması olgusuna dayanmaktadır. Bu durumun cinsiyete dayalı farklı bir muamele oluşturduğu şüphesizdir” dedi. Kişi bireyseliğinin yani bir kişiyi diğerinden ayıran niteliklerin hukuken tanınması ve bu unsurların güvence altına alınmasının önemli olduğuna vurgu yaptı.
“AD-SOYAD KİŞİ KİMLİĞİNDE ÖNEMLİ BİR ARAÇ”
“Ad ve soyadın kişi kimliğinin ve aile bağlarının belirlenmesinde kullanılan önemli bir araç olduğu şüphesiz” diyen mahkeme, bu haliyle durumun kamu hukuku konusu olduğu ve devletin adların düzenlenmesiyle ilgilenmesinin bu unsuru özel hayat ve aile kavramlarından uzaklaştıramayacağını belirtti.
Soyadın, bireylerin özel ve aile yaşamında diğer insanlarla sosyal, kültürel yada diğer türden ilişkiler kurabilmesi için önemli olup, onları dış dünyaya tanıtma fonksiyonunu üstlendiğini ifade eden mahkeme, soyadıyla ilgili dikkat çeken tespitlerine devam etti.
“SOYADI MANEVİ VARLIK, KİŞİLİK HAKKIDIR”
Soy ismin bireyin yaşamıyla özdeşleşen ve kişiliğinin ayrılmaz bir parçası olduğu vurgulanan kararda, “Soyad kullanımı birey olarak kimliğin belirlenmesinde en önemli unsurlardan biri ve vazgeçilmez, devredilmez. Kişiye sıkı surette bağlı bir kişilik hakkı olan soyadının da kişinin manevi varlığı kapsamında olduğu açıktır” dedi. Tüm bu önemli gerekçelerle B.K.A.’nın evlilik birliği içinde evlenmeden önceki soyadını taşıma ve soyisminin B.K.olarak düzeltilmesini uygun gören mahkeme, davayı kabul etti.