Kabir ziyaretinde bulunan kişi, ahireti hatırlamalı, dünyanın geçici olduğunu ve bir gün kendisinin de öleceğini düşünmelidir. Hz. Peygamber (s.a.s.), geceleri Baki’ kabristanına gelir ve “Müminler yurdunun sakinleri, sizlere selam olsun. İnşallah biz de size katılacağız. Bizler ve sizler için Allah’tan afiyet dilerim; Allah’ım, Baki’ kabristanında bulunanları bağışla.” (Müslim, Cenâiz, 102) diye dua ederlerdi. Kabir ziyaretinde bulunan kişinin ölü için dua etmesi ve Kur’an okuyarak sevabını orada bulunanların ruhlarına bağışlaması uygun olur. Ülkemizde de bu düşünceyle her özellikle her bayramda kabir ziyareti yapılır, ölmüşlerimize dualar edilir. Peki bayramda kabir ziyareti yapılabilecek mi?
Arefe Günü Kabir Ziyareti Yapmanın Hükmü Nedir?
Kabir ziyareti yaparak bizden önce gidenleri duâmızla hatırlamak sünnettir. Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm), önceleri hurafelere zemin oluşturmasın diye kabir ziyaretini yasaklamışsa da, daha sonra, ölülere duâ edilmesi ve ölümden ibret alınması hikmetlerine binâen bu yasağı kaldırmış ve kabir ziyaretini teşvik etmiştir. Bizzat kendisi de kabir ziyaretlerinde bulunmuştur. Muhterem annesinin kabrini ziyaret ettiği, duâ ettiği ve hislenerek gözyaşları döktüğü çok vâkî olmuştur.
İbni Ebî Melike diyor: “Hz. Aişe’yi (ra) kabristandan dönerken gördüm.
“Nereden geliyorsun?” diye sorduğumda Hz. Aişe (ra): “Kardeşim Abdurrahman’ın kabrini ziyaretten dönüyorum” dedi.
“Resûlullah (asm) mezar ziyaretini menetmedi mi?” diye sorduğumda ise
mü’minlerin annesi (ra):
“Evet!” dedi, “Fakat sonradan bu yasağı kaldırdı.”
Kabir ziyaretinin belli başlı bir zamanı yoktur. Kabirler her zaman ziyaret edilebilir ve oradaki ölmüş ehl-i imana dualar gönderilebilir. Ancak Cuma ve Arefe günleri daha faziletli olduğuna dair rivayetler vardır.
Resûlullah’ın (asm) beyanına göre, kabir ziyaretinde mühim maksatlar vardır.
Ebû Zerr’in (ra) rivayetinde Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm) şöyle buyurmuştur: “Mezarları ziyaret et ki, âhireti hatırlayasın! Ölüleri yıka! Çünkü düşmüş bedenle uğraşmak insana öğüttür. Cenaze namazını kıl ki, kalbine hüzün getirsin. Hüzünlü insanlar Allah’ın himayesindedir.”1
Kur’ân’da “geçmiş insanlar” için duâ yapmak ve istiğfarda bulunmak mü’minlerin bir sıfatı olarak zikredilir: “Onlardan sonra gelenler: ‘Rabbimiz! Bizi ve bizden önce îmanla geçmiş olan kardeşlerimizi bağışla!…’ derler.”2
Yine bir hadis-i şerifte Resûlullah (asm), “İnsanoğlu öldüğünde ameli kesilir. Ancak üç şey müstesna: Sadaka-i câriye (akan, kesilmeyen sadaka), kendisinden faydalanılan ilim ve kendisine duâ eden sâlih bir evlât (geride bırakırsa amel defteri kapanmaz; bu hayır ve duânın sevabı gelmeye devam eder)”3 buyurmuştur.
Arefe günü ve Ramazan Bayramında mezarlıkları ziyaret etme serbestliği ile alakalı herhangi bir resmi açıklama henüz yer almıyor.
Ancak defin işlemleri bu süreçte de devam ettiği için mezarlıklar açık bulunmaya devam ediyor. İçişleri Bakanlığı’nın genelgesinde mahalli idarelerin mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere çalışacak personeli kısıtlamadan muaf tutuluyor.
İçişleri Bakanlığı, 81 İl Valiliği’ne “Şehit Ailelerinin Kabristan Ziyaretleri” konulu genelge gönderdi. Genelgeye göre şehit aileleri, arife ile Ramazan Bayramı’nın birinci gününde şehitlik ziyaretleri nedeniyle sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulacak.