Büyük menderes Nehri’ndeki kirlilik ve kuruma tehdidinin havzadaki 3 milyon 500 bin nüfusu etkilediğini belirten Büyük Menderes İnisiyatifi, nehrin yıllardır evsel atık sular, sanayi kuruluşlarında oluşan endüstriyel atık sular, yanlış gübre ve pestisit kullanımı, jeotermal akışkanlar, zeytin karasuyu ve maden atıkları nedeniyle kirletildiğine dikkat çekti. Açıklamada “Bu kirliliğe bağlı olarak Türkiye’nin en kirli 3. nehri durumundadır. Su kalitesi, tarımsal sulamada kullanılmaması gereken ‘4. sınıf su’ haline gelmiştir. Nehir adeta ‘atık alıcı ve atık taşıyıcı ortam’ olarak işlevini sürdürmektedir” denildi.
EKOLOJİK YIKIM HIZLANDI
Nehrin kirlenme dışında ayrıca büyük bir sorunla da karşı karşıya olduğu belirtilerek, “İklim değişikliği ve buna bağlı yaşanan kuraklık yüzünden çölleşme süreci hız kazanmıştır. Toprakların kentleşmeye, yapılaşmaya, sanayileşmeye, otoban yapılarına açılması tarım dışı alan kullanımını arttırmış, sulak alanların azalması ve kirlenmesi sonucunu doğurmuştur. Neredeyse her çay ve derenin üzerine gölet ve baraj kurulması, ormanların azalması, maden sahalarının artması, karbondioksit salınımına sebep olan jeotermal santrallerin aşırı miktarda yapımı ve hiçbir kurala uymayan çalışmaları havzada ekolojik yıkımı çok hızlandırmıştır” ifadeleri kullanıldı.
NEHRİN KURUMASI DEMEK HAVZADA CANLI YAŞAMIN YOK OLMASI DEMEK
Havzasında pamuk, zeytin, incir, kestane, buğday, mısır, ayçiçeği, nar, kiraz, üzüm en yaygın yetişen tarımsal ürünler olduğuna yer verilen inisiyatif açıklamasında, ”Havzada kuraklığın artışında suların azalması ve sıcaklık artışı etkili olmaktadır. Büyük Menderes Nehrinin kuruması demek havzada tarımın, tarıma dayalı sanayinin ve canlı yaşamının yok olması, havzanın çölleşmesi anlamına gelmektedir. Nehirde su seviyesi ciddi olarak azalmış, neredeyse ortadan kalkmıştır. Nehir yatağından sadece arıtılmamış endüstriyel ve kentsel atık sular akmaktadır. Tarımsal faaliyet her geçen gün daha da zorlaşmaktadır” acilen harekete geçilerek, ciddi bir duruş sergilenmesi istendi.
ACİL EYLEM PLANI HAZIRLANMALI
Havzadaki 4 kentin çevre örgütlenmeleri, nehrin kurtarılması için şu önerilerin acilen hayata geçirilmesini istedi:
**Kentsel ve endüstriyel atık su kaynakları denetlenmeli ve izlenmeli. Arıtma sistemleri kapasite ve içerik yapısı olarak yeniden dizayn edilmeli, jeotermal santrallerin olumsuz etkilerine deşarj facialarına acilen çözüm getirilmeli.
**Ortak su yönetim politikaları benimsenmeli, çiftçiler bilinçlendirilmeli, vahşi sulama yöntemleri bırakılmalı.
**Kaçak ruhsatsız kuyular acilen durdurulmalı, su kaynakları ve sulak alanlar korunmalı, su yönetiminde çok başlılığa son verilmeli.
**Nehrin kurumasını önlemek amacıyla nehrin besleyici kolları üzerine göl, gölet, baraj, HES yapılmasına asla izin verilmemeli.
**Havzanın tamamında susuzluktan kaynaklanan yanlış su yönetimi sonucunda oluşmuş tarımsal zarar ve ziyanın tespit edilmesi bununla birlikte tazmin koşullarının yaratılması sağlanmalı.
**TBMM’de bir komisyon oluşturulmasını, “Büyük Menderes Nehrinin Kurtarılması Acil Eylem Planı” adıyla yasal düzenlemelerin yapılmasını talep ediyoruz.
İlginizi Çekebilir
İlginizi Çekebilir