Türkiye’nin ve dünyanın görsel hafızasına önemli fotoğraflar kazandıran Ara Güler, 16 Ağustos 1928’de İstanbul’da doğdu.
İlk eğitimini evde bakıcı ve dadılar gözetiminde alan Güler, sırasıyla Mıhitaryan Manastır Mektebi (Pangaltı Lisesi), Galatasaray Lisesi ile Getronagan Ermeni Lisesi’nde eğitim gördü.
Ara Güler, babasının 1940’da aldığı ilk fotoğraf makinesiyle fotoğrafa ve gazeteciliğe olan düşkünlüğünün farkına vardı.
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi bünyesinde açılan, Türkiye’nin alanındaki ilk kurumu olan Gazetecilik Enstitüsü’ne kaydını yaptıran Güler, aynı zamanda çalıştığı için derslere tam anlamıyla devam edemedi.
DÜNYANIN EN İYİ 7 FOTOĞRAFÇISINDAN BİRİ
Türkiye’de farklı gazetelerde çalışan Güler, 1958’de Time-Life, Paris-Match”ve Der Stern dergilerinin Yakın Doğu foto muhabirliği görevini üstlendi, 1953’te Henri Cartier Bresson ile tanışıp Paris Magnum Ajansı’na dahil oldu. İngiltere’de yayımlanan Photography Annual Antolojisi, Güler’i ‘Dünyanın en iyi 7 fotoğrafçısı’ndan biri olarak tanımladı.
Ara Güler’in vefatının beşinci yılı
MASTER OF LEICA UNVANINI KAZANDI
Ara Güler, 1962’de Almanya’da çok az fotoğrafçıya verilen Master of Leica unvanını kazandı ve İsviçre’de çıkan Kamera dergisi kendisine özel bir sayı ayırdı.
Mariana Noris’in 1953’te ABD’de basılan Young Turkey adlı yapıtında fotoğrafları kullanılan Güler’in, 1967’de Japonya’da çıkan Photography of the World antolojisinde Richard Avedon ile bir dizi fotoğrafı yayımlandı.
Güler’in, Kanada’da 1967’de açılan ‘İnsanların Dünyasına Bakışlar’ sergisinde, 1968’de New York Modern Sanatlar Galerisi’nde düzenlenen ‘Renkli Fotoğrafın On Ustası’ adlı sergide, aynı yıl Almanya’da Köln’de Fotokina Fuarı’nda da yapıtları sergilendi.
Bir yandan ülke içinde ve dışında röportajlar yaparken diğer yandan çeşitli ortamlarda fotoğrafları kullanılan Ara Güler’in tanınırlığı 1970’li yıllarda arttı.
1940-1945 ve 1951-1955 dönemi Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill’i çekti.
Güler, Altı Gün Savaşları’nın ardından, 1970’de Ürdün’de bulunan Filistin Kurtuluş Örgütü kamplarında ve 1971’de Moskova’da ünlü besteci Aram İlyiç Haçaturyan ile çalıştı.
‘Turkey’ adında fotoğraf albümü 1970’te Almanya’da yayımlanan Ara Güler’in, sanat ve sanat tarihi konularındaki fotoğrafları ABD’de Time-Life, Horizon ve Newsweek kitap bölümlerince ve İsviçre’de Skira Yayınevi tarafından kullanıldı.
Lord Kinross’un Hagia-Sophia (Ayasofya) kitabının fotoğraflarını 1971’de çeken Güler, Skira Yayınevince Picasso’nun 90. yaş günü için yayımlanan Picasso Metamorphose et unite adlı kitap için Picasso’nun foto röportajını yaptı.
Picasso’nun 90’ıncı yaş günü için foto röportaj yaptı.
Paris Ulusal Kitaplık’ta 1972’de sergisi açılan Güler, 1975’te ABD’ye davet edildi. Birçok ünlü Amerikalının fotoğraflarını çektikten sonra ‘Yaratıcı Amerikalılar’ adlı sergisini dünyanın birçok kentinde sergiledi.
Yine aynı yıl Yavuz Zırhlısı’nın sökülmesini konu alan Kahramanın Sonu adlı bir belgesel film çeken Güler, 1979’da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Foto Muhabirliği dalında birinci oldu.
Güler, 1986’da Prof. Abdullah Kuran’ın yazdığı Mimar Sinan kitabını fotoğrafladı. Aynı kitap 1987’de Institute of Turkish Studies tarafından İngilizce olarak yayımlandı. Ara Güler’in Sinemacıları kitabı 1989’da basıldı.
Güler, 1991’de Dışişleri Bakanlığı için Halikarnas Balıkçısı’nın (Cevat Şakir Kabaağaçlı) “The Sixth Continent” adlı kitabını fotoğrafladı.
Ara Güler’in kadrajından Marlon Brando
DÖNEMİMİM EN ÜNLÜ PORTRELERİNİ ÇEKTİ
Dünyayı gezerek foto röportajlar yapan ve bunları Magnum Ajansı ile dünyaya duyuran Ara Güler, Yaşar Kemal, Aziz Nesin, Kemal Tahir, Orhan Kemal, İsmet İnönü, Winston Churchill, İndira Gandi, John Berger, Bertrand Russel, Bill Brandt, Alfred Hitchcock, Ansel Adams, Imogen Cunningham, Salvador Dali ve Picasso gibi birçok ünlü kişi ile röportajlar yaptı ve fotoğraflarını çekti.
Ara Güler’in objektifinden Yaşar Kemal
Usta fotoğrafçının yıllarca üstünde çalıştığı Mimar Sinan yapıtlarının fotoğrafları, 1992’de Fransa’da, ABD ve İngiltere’de Sinan, Architect of Soliman the Magnificent adlı kitapta yayımlandı.
Aynı yıl Living in Turkey adlı kitabı İngiltere, ABD ve Singapur’da Turkish Style başlığıyla, Fransa’da Demeures Ottomanes de Turquie adıyla yayımlandı. 1994’te Eski İstanbul Anıları, 1995’te Bir Devir Böyle Geçti, Yitirilmiş Renkler ve Yüzlerinde Yeryüzü fotoğraf kitapları yayımlandı.
Salvador Dali
Ara Güler’in fotoğrafları Paris Ulusal Kitaplık’ta, ABD’de Rochester Georg Eastman Müzesi’nde, Nebraska Üniversitesi Sheldon Koleksiyonu’nda bulunuyor. Güler’in fotoğrafları Köln Mueseum Ludwing’de Das Imaginare Photo Museum’da sergileniyor.
Arşivinde 2 milyonu aşkın fotoğraf bulunan Ara Güler’in ödülleri arasında Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü de bulunuyor.
İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede 90 yaşında vefat eden usta foto muhabiri, Şişli Ermeni Mezarlığı’nda toprağa verildi. (AA)